گزارش گمرک از دلایل ایستایی کالاهای اساسی و غیر اساسی در گمرکات و بنادر کشور
مهرداد جمال ارونقی گفت: در تشریح آخرین وضعیت کالاهای موجود در بنادر و گمرکات کشور، سه دسته بندی را باید در نظر گرفت؛ کالاهای اساسی ، کالاهای غیراساسی غیر کانتینری و کالاهای کانتینری.
- در دسته بندی « اول » کالاهای اساسی مورد بررسی قرار می گیرد. از ابتدای سال جاری بیش از ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالای اساسی وارداتی به ارزش بیش از ۵ میلیارد دلار از گمرکات کشور ترخیص شده است. درحال حاضر، میزان موجودی کالاهای اساسی در بنادر و گمرکات کشور به بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن می رسد که بیش از ۲ میلیون تن از این اقلام در بندر امام خمینی (ره) دپو شده است. حدود ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تن از موجودی کالاهای اساسی را ذرت به خود اختصاص داده است.
قسمتی از کالاهای اساسی که در حال حاضر ترخیص نشده اند، در انتظار تأمین ارز می باشند؛ بعضی از این اقلام بصورت اعتباری خریداری شده و به بنادر حمل شده اند و اسناد مالکیت نیز در اختیار خریدار داخلی قرار دارد و در خصوص مقداری از این کالاها، هنوز مالکیت به صاحب کالا منتقل نشده است. علیرغم اینکه گمرک ، بانک مرکزی و وزارت صمت، ترخیص ۵ قلم کالای اساسی « ذرت، جو ، کنجالۀ سویا ، دانه های روغنی و روغن خام » را بدون ارائه کدرهگیری بانک بلامانع اعلام نموده اند اما به نظر می رسد صاحبان کالا علاقه ای به ترخیص این اقلام ، تا تأمین ارز این کالاها ندارند.
ارونقی، تعداد شناورهای منتظر در لنگرگاه بنادر کشور را ۱۶ فروند حاوی ۷۳۶ هزار تن کالای اساسی و تعداد شناورهای درحال تخلیه در بنادر را ۶ فروند حاوی ۸۵ هزارتن کالای اساسی برشمرد و عنوان کرد تخلیۀ کالاهای اساسی در بنادر بصورت شبانه روزی انجام می پذیرد.
- در دسته بندی « دوم » ، کالاهای غیر اساسی غیر کانتینری قرار دارد که بیش از ۸۰٪ این کالاها مواد اولیه و یا واسطه ای واحدهای تولیدی ، ماشین آلات مرتبط با تولید، تجهیزات پروژه های راهبردی و ملی است که از نظر گمرک بسیار حائز اهمیت است. میزان این کالاها در بنادر و گمرکات کشور به بیش از ۳ میلیون و ۴۸۰ هزار تن می رسد که در گروه کالایی ۲۱ تا ۲۷ قرار گرفته و اصلی ترین مشکل جهت ترخیص این اقلام، قرار نگرفتن در صف تخصیص ارز و عدم تأیید منشأ ارز این کالاها می باشد.
باید توجه داشت هیچ اختیاری به گمرک در خصوص ترخیص اقلام در صف تخصیص ارز حتی بصورت درصدی داده نشده و این امر باعث ایستایی در انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهای این دسته گردیده است.
ارونقی گفت: تشخیص اولویت ترخیص کالاهای این دسته مرتبط با تولید ، با وزارت صنعت، معدن و تجارت است که فهرست اقلام مربوطه توسط گمرک و وزارت خانه مزبور احصاء و به بانک مرکزی اعلام شده که درصورت «تأیید منشأ ارز» این اقلام ، ترخیص این کالاها در حداقل زمان ممکن صورت خواهد پذیرفت. این مقام مسئول اظهار امیدواری کرد با توجه به لزوم ارائه تسهیلات لازم برای واحدهای تولیدی، متعاقب پیگیری های صورت پذیرفته، مشکلات این واحدها مرتفع و کالاهای دپو شده در این دسته قابلیت ترخیص پیدا کنند.
- در دسته بندی « سوم » ، کانتینرهای پُر وارداتی موجود در بنادر و گمرکات مدنظر است که تعداد این کانتینرها به بیش از ۲۳ هزار دستگاه کانتینر برآورد می شود. البته در داخل این کانتینرها ممکن است علاوه بر کالاهای از نوع اقلام دستۀ دوم ، کالاهای اساسی مانند برنج نیز موجود باشد چرا که در سال قبل ، تا این مدت زمان، بیش از ۹۳۰ هزار تن برنج از گمرکات کشور ترخیص شده بوده لیکن در سال جاری و در این مدت زمان ، فقط در حدود ۵۰۰ هزار تن برنج ، از گمرکات کشور ترخیص و مابقی ( بیش از ۲۰۰ هزار تن) در انتظار تخصیص ارز و متعاقب آن تأیید منشأ ارز می باشند که وفق مصوبات ستاد تنظیم بازار، مقرر شده است بقید فوریت در این خصوص اقدام لازم صورت پذیرد.