معرفی مشوق های مالیاتی صادرکنندگان

 

مقدمه

با توجه به تحریم های صورت گرفته از سال ۹۷ که موجب نوسانات شدید نرخ ارز در کشور و  گرانی کالاها شده است، اهمیت بازگشت ارز صادر کننده ها در ۳ سال اخیر بسیار مورد توجه بوده است. به گونه ای که از اوایل سال ۹۷، مصوبات ارزی متعددی در خصوص نحوه بازگشت ارز صادرکنندگان و رفع تعهد ارزی آنها تصویب گردیده است.

در این مقاله در ابتدا مروری بر مصوبات ارزی مرتبط با بازگشت ارز صادرکنندگان شده است. در ادامه  قوانین مرتبط با مشوق های مالیاتی صادرات بیان می گردد.

مرور مصوبات ارزی مرتبط با بازگشت ارز صادرکنندگان

در اولین مصوبه ارزی مرتبط،  طبق بند ۶ تصویب نامه شماره ۴۳۵۳/ت۵۵۳۰۰)هـ مورخ ۲۲ /۱ /۱۳۹، کلیه صادرکنندگان مکلف به بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور بودند.

در ادامه جهت اجرا سازی این مصوبه در تاریخ ۲/۲/۱۳۹۷، طی دستورالعمل شماره ۸۷۳۹/۵۵۳۰۰ روش های بازگشت ارز معرفی شدند.طبق این مصوبه صادر کنندگان می بایست ۹۵ درصد ارز حاصل از صادرات خود را با استفاده از ۴ روش (واردات در مقابل صادرات، پرداخت بدهی ارزی خود، فروش ارز به بانک ها و صرافی های مجاز، سپرده گذاری ارزی نزد بانک ها) به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند.  مهلت شش ماهه برای بازگشت ارز تعیین شد و مشوق های معافیت مالیاتی برای صادرکنندگانی که ارز خود را برمی گردانند در نظر گرفته شد.

طبق بخشنامه وزارت صنعت ، معدن تجارت به شماره ۱۱۹۷۶۹/۶۰ مورخ ۸/۵/۹۷، شرکت های تولید کننده ای که اقدام به صادرات می کردند می تواننستند قطعات، تجهیزات، ماشین آلات و مواد اولیه مورد نیاز خطوط تولید را که در گروه (۱) و (۲) کالایی قرار گرفته اند را از محل پروانه صادراتی خود تامین ارز نموده و وارد نمایند. همچنین شرکتهای صادرکننده محصولات پتروشیمی، فولادی و فلزات رنگین صرفا می توانستند تا معادل(۳۰ درصد) ارز حاصل از صادرات خود را که در سامانه نیما به فروش رسانده اند جهت واردات کالای مورد نیاز خود از گروه های کالایی (۱) و (۲) اختصاص دهند.

طبق بخشنامه ۶۳۷۹۳/ت ۵۵۶۳۳ ه، تامین ارز برای واردات کالاهای غیر اساسی، در بازار دوم ارز و از محل ارز حاصل از صادرات کلیه کالاهای غیر نفتی به ویژه فرآوردههای نفتی، گاز طبیعی، پتروشیمی، سنگ آهن، محصولات فولادی و فلزات رنگی و خدمات می بایست انجام گیرد. همچنین کلیه صادر کنندگان مکلفند ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند و باید برای این موضوع براساس دستورالعمل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعهد بسپارند. طبق تبصره این بند، صادرکنندگان عمده شامل صادرکنندگان فرآورده های نفتی، پتروشیمی، محصولات فولادی و فلزات رنگی که از تاریخ ۲۲/۱/۱۳۹۷ تاکنون نسبت به ایفای تعهدات ارزی خود اقدام نکرده اند. علاوه بر فروش ارز در بازار دوم متعهد به پرداخت مابه التفاوت ریالی حاصل از تفاوت ارزش صادرات مربوط بر مبنای نرخ بازار رسمی و نرخ بازار در روز تسویه خواهند بود. در این بخشنامه بندهای (۴)، (۵)، (۶)، (۷)، (۱۳)، (۱۴) و (۱۵) تصویب نامه شماره ۴۳۵۳/ت ۵۵۳۰۰ه مورخه ۲۲/۱/۱۳۹۷ و اصلاحات بعدی آنها کان لم یکن تلقی گردید.

در بخشنامه بانک مرکزی به شماره ۲۰۸۴۲۱ مورخ ۱۸/۶/۹۷ ، طبق بند ۱ و ۲، گمرک می بایست تعهد بازگشت ارز حاصل از صادرات را به صورت برخط اخذ و اطلاعات پروانه های صادراتی را برای بانک مرکزی ارسال نماید طبق بند ۳ صادرکنندگان ظرف ۳ ماه از صدور پروانه صادراتی، ۹۵می بایست  درصد ارزش کالای صادراتی را به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند. در بند ۴ این بخشنامه روش های بازگشت ارز که شامل (الف- واردات در مقابل صادرات خود یا اشخاص ثالث ب- پرداخت اقساط بدهی ارزی تسهیلات فاینانس، ریفاینانس و یوزانس خود پ-فروش ارز به بانک ها و صرافی های مجاز ت- سپرده گذاری ارزی نزد بانک ها) معرفی شدند.  بند ۵، اشاره به تسهیلات ویژه در نظر گرفته شده برای صادرکنندگانی است که ارز خود را به کشور بازمی گردانند.  از مهمترین این تسهیلات خدمات و تسهیلات بانکی، صدور و تمدید کارت بازرگانی و اعطای سایر مشوقهای صادراتی بوده اند. طبق بند ۶ بانک مرکزی  موظف به فراهم آوردن امکان استعلام اطلاعات تعهدات ارزی صادرکنندگان برای کلیه دستگاه های متولی اجرایی و نظارتی به صورت برخط و سیستمی بوده است.

در نهایت در ۲۷/۸/۹۷ ، بخشنامه بانک مرکزی به شماره ی  ۲۹۹۸۷۴/۹۷ در خصوص نحوه بازگشت ارز صادراتی سال ۹۷ نهایی شد.  در بند ۲ این بخشنامه، بانک مرکزی خود را مکلف دانسته تنها برای صادرکنندگانی که رفع تعهد ارزی کرده اند،  ارز وارداتی تخصیص دهد. در بند ۳ این بخشنامه، با توجه به ارزش صادراتی صادرکنندگان، نحوه بازگشت ارز مشخص شده است، به گونه ای که صادرکندگانی با ارزش صادراتی کمتر از یک میلیون یورو، از فروش ارز در سامانه نیما معاف و می توانند جهت رفع تعهد از شیوه های “واردات در مقابل صادرات خود ، واردات در مقابل صادرات غیر” و “عرضه اسکناس یا حواله در سامانه سنا” استفاده نمایند. صادرکنندگانی با ارزش صادراتی بین یک میلیون یورو و سه میلیون یورو، مکلف اند ۵۰ درصد ارز صادراتی را به سامانه نیما بازگردانند و برای رفع تعهد مابقی از سایر روش ها استفاده کنند.   صادرکنندگانی با ارزش صادراتی بین سه میلیون یورو و ده میلیون یورو، مکلف اند ۷۰ درصد ارز صادراتی را به سامانه نیما بازگردانند و برای رفع تعهد مابقی از روش “واردات در مقابل صادرات خود” استفاده نمایند. صادرکنندگانی با ارزش صادراتی بیشتر از ۱۰ میلیون یورو، مکلفند ۹۰ درصد ارز صادراتی را در “سامانه نیما” عرضه نمایند و برای تعهد مابقی از روش “واردات در مقابل صادرات خود” استفاده کنندصادرات انجام گرفته از تاریخ ۱۳۹۷.۰۱.۲۲ مشمول این مصوبه می شدند.

در تاریخ ۲۸/۳/۹۸ ، بخشنامه شماره ۹۰۸۱۴/۶۰ در خصوص نحوه بازگشت ارز صادراتی سال ۱۳۹۸ و رفع تعهد ارز صادراتی  ۱۳۹۷ تصویب شد. در این بخشنامه جهت بازگشت ارز صادراتی ۱۳۹۸ ، صادرکنندگان می بایست به صورت زیر عمل می کردند:  همچنین مدت زمان ۴ ماهه جهت رفع تعهد هر پروانه صادراتی تعیین گردید.

گروه صادراتی سامانه نیما اسکناس واردات در مقابل صادرات
پتروشیمی ها حداقل ۶۰ درصد حداکثر ۱۰ درصد مابقی برای خود
سایر صادرکنندگان حداقل ۵۰ درصد حداکثر ۲۰ درصد مابقی برای خود

در خصوص رفع تعهد ارز حاصل از صادرات سال ۱۳۹۷، صادرکنندگان در ۴ دسته زیر تقسیم بندی شدند:

صادرکنندگان با عملکرد بیش از ۷۰ درصد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نسبت به معرفی آن ها به سازمان امور مالیاتی، سازمان توسعه تجارت ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران و سایر دستگاه های ذیربط جهت استفاده از مشوق‌های صادراتی اقدام می‌نماید.
صادرکنندگان با عملکرد کمتر از ۷۰ درصد مهلت نهایی رفع تعهد تا پایان تیر ماه سال ۱۳۹۸ مشخص گردید.

از معافیت‌ها و مشوق‌های صادراتی نظیر معافیت مالیاتی و …. مطابق با آمار عملکرد اعلامی بانک مرکزی به سازمان امور مالیاتی به تناسب برخوردار خواهند شد.

وزارت صنعت ، معدن و تجارت و بانک مرکزی محدودیت‌های لازم جهت ثبت­ سفارش، تخصیص و تامین ارز واردات آن ها را ایجاد نمایند.

 

صادرکنندگان بدون بازگشت ارز به چرخه اقتصادی بانک­ مرکزی اقدامات لازم جهت معرفی آن ها به مراجع قضایی و جلوگیری از ارائه خدمات بانکی را ارائه نماید.

وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام به جلوگیری از صدور یا تمدید مجوزهای واردات و صادرات، صنفی، تولیدی و … نظیر کارت­ بازرگانی ، مجوز صنفی و … نماید.

سازمان امور مالیاتی اقدام به جلوگیری از استفاده از مشوق­ های مالیاتی و گمرک اقدام به جلوگیری از واردات و صادرات نماید.

 

صادرات ریالی صادرکنندگان مشمول بند (۷) تصویب ­نامه شماره ۵۵۳۰۰/۸۷۳۹ مورخ ۱۳۹۷/۲/۲ که قبل از تاریخ ۱۳۹۷/۵/۱۶ به کشور های عراق و افغانستان صادرات داشته اند، می ­توانند شماره­ پروانه ­های صادراتی را به بانک مرکزی اعلام نمایند تا در صورت پذیرش بانک مرکزی نسبت به رفع تعهد ارز حاصل از صادرات ریالی آن ها اقدام شود.

پروانه­ های صادراتی که مشمول این بند می­ گردند، امکان استفاده از قابلیت واردات در مقابل صادرات را ندارند.

 

بسته سیاسی نحوه برگشت ارز سال ۱۳۹۹ و رفع تعهدات ایفا نشده سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، در تاریخ ۲۵/۴/۹۹ به شماره ۱۲۳۱۵۴/۹۹ توسط بانک مرکزی صادر شد. طبق این بسته،  صادرکنندگان موظفند، حداقل ۸۰ درصد ارز خود را در بازار نیما و مابقی را به صورت اسکناس در سامانه سنا عرضه نمایند. البته شرکت های تولیدی/صادراتی می توانند حداکثر ۳۰ درصد ارز خود را استفاده و حداقل ۷۰ درصد مابقی را در بازار نیما بفروش رسانند. مهلت ۴ ماهه برای بازگشت ارز هر پروانه صادراتی تعیین شده است. در صورتیکه در مهلت مقرر بازگشت ارز صورت نگیرد، صادرکننده موظف است ارز خود را بر مبنای  نرخ کمتر بین بازار نیما در آخرین روز مهلت مقرر و بازار روز به بانک مرکزی بفروش رساند. بانک مرکزی آمار و اطلاعات افرادی که ارز خود را باز نگردانند به صورت ماهانه به کلیه دستگاه ها و سازمان های مرتبط شامل وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک جمهوری اسلامی، سازمان امور مالیاتی و … جهت قطع خدمات ارسال می نماید.

مشوق های مالیاتی صادرکنندگان

براساس ماده ۱۴۱ قانون مالیات های مستقیم، تا قبل از عملکرد سال ۱۳۹۷ صادر کنندگان کالا از پرداخت مالیات بردرآمد بصورت مطلق معاف بودند و اعتبار مالیات بر ارزش افزوده در فرآیند خرید کالاهایشان برای صادرات پرداخت کرده بودند، حداکثر بعد ازیک ماه قابل استرداد بود.

اما در سال ۱۳۹۷ معافیت مالیاتی ماده ۱۴۱ قانون مالیات های مستقیم، منوط به شرایط اعلامی توسط بانک مرکزی گردید. بازگشت ارز از شروط معافیت های مالیاتی صادرکنندگان از سال ۹۷ به بعد بوده است.

طبق گفته ی علی رستم پور (مدیر کل دفتر حسابرسی مالیاتی )، بر اساس حکم قانون بودجه ۱۳۹۹ تغییری صورت گرفت که قبل از آن در عملکرد سال ۱۳۹۷ تمام صادرات کالا‌ها و خدمات مشمول بازگشت ارزبودند، اما در قانون بودجه سال ۱۳۹۸ فرآورده‌های کشاورزی و صادرات خدمات فنی، مهندسی از تعهد بازگشت ارزشان مستثنی شدند

طبق بخشنامه ۵۰۳/۹۹/۲۰۰ سازمان امور مالیاتی  در مورخ ۱۳۹۹/۲/۹ ، هرگونه نرخ صفر و معافیت‌های مالیاتی برای درآمدهای حاصل از صادرات کالا و خدمات از جمله کالاهای غیرنفتی، مواد خام و همچنین استرداد مالیات و عوارض موضوع ماده (۱۳) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷/۲/۱۷ با اصلاحات و الحاقات بعدی، در مواردی که ارز حاصل از صادرات طبق مقررات اعلامی بانک مرکزی به چرخه اقتصادی کشور برگردانده نشود، برای عملکرد سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ قابل اعمال نیست. صادرات بخش کشاورزی و خدمات فنی- مهندسی از شمول شروط این بند مستثنی هستند. مدت زمان استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده موضوع ماده (۳۴) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور از طرف سازمان امور مالیاتی کشور یک‌ماه از تاریخ ورود ارز به چرخه اقتصادی کشور مطابق مقررات یادشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید

فهرست