اصول ارگونومی در هنگام کار با لپ تاپ
لپتاپها وسایلی سبک، قابل حمل و راحت هستند که باعث شدهاند افراد در محیطهای مختلفی نظیر خانه، محیط کار، مدرسه و تقریبا تمامی محیطهای فروشگاهی و آموزشی از آنها استفاده کنند. لپتاپها در ابتدا با هدف استفادهی بلندمدت طراحی نشده بودند و قرار نبود به عنوان جایگزینی برای کامپیوترهای ثابت استفاده شوند. اما با توسعه و پیشرفت تکنولوژی، افراد امروزه از لپتاپها به عنوان کامپیوتر اصلی خود استفاده میکنند. مهمترین مزیت لپتاپها قابلیت حمل آسان آن به واسطهی ابعاد کوچک و وزن کم آن است، که دسترسی سادهی افراد به اطلاعات مورد نیاز را در هر جایی فراهم میآورد.
اما علیرغم ویژگیهای جذاب لپتاپ، به دلیل طراحی خاص آن، در بلندمدت مشکلات اسکلتیعضلانی زیادی برای کاربران آن به وجود میآید. متاسفانه طراحی فشردهی لپتاپ، و اتصال صفحهنمایش و کیبورد باعث میشود تا کاربران در هنگام استفاده از آن در موقعیت بدنی نامناسبی قرار بگیرند. کار کردن با لپتاپ با موقعیت بدنی نامناسب و در مدت زمان طولانی و پیوسته میتواند منجر به آسیبهای جدی فیزیکی در بدن انسان شود. بهترین راه برای کاهش این قبیل مسائل توجه، رعایت و دخالت دادن مسائل و اصول ارگونومی در استفاده از لپتاپ است.
اما پیش از دخالت دادن اصول ارگونومی لازم است تا با مشکلات ارگونومیک لپتاپها آشنا شویم. همانطور که قبلتر گفتیم مهمترین ایراد در طراحی لپتاپها اتصال صفحهنمایش و صفحهکلید است. این باعث میشود تا کاربر در یک وضعیت غیرپایدار میان موقعیت نادرست سر و گردن و موقعیت نادرست دست و مچ قرار بگیرد:
- هنگامی که صفحه نمایش در یک ارتفاع مناسب قرار دارد و وضعیت سر و گردن در حالت صحیح است، ارتفاع صفحه کلید برای دستها زیاد است که موجب قرارگیری مچ دست در موقعیت ناصحیح میشود.
- هنگامی که ارتفاع صفحهکلید برای دستها و مچها مناسب است و وضعیت ارگونومیک دستها رعایت شده است، ارتفاع صفحه نمایش نامناسب است و سر و گردن در وضعیت آسیبپذیر قرار میگیرند.
قرار گرفتن سر، گردن و مچ دست در حالت نادرست موجب ایجاد درد و حتی آسیبهای بسیاری جدی در بلندمدت میشود. از این رو برای استفاده از لپتاپ به گونهی صحیح لازم است تا از حصول شرایط زیر اطمنیان حاصل کنیم:
- ارتفاع صفحه نمایش لپتاپ باید به گونهای باشد که بالاترین نقطهی صفحه نمایش در راستای سطح چشمها و یا اندکی بالاتر باشد. این موجب قرار گرفتن سر و گردن در حالت صحیح و یا خنثی میشود.
- ارتفاع کیبورد باید در راستای ارتفاع آرنجها باشد. این موجب قرارگیری دستها و مچ در حالت خنثی میشود.
با توجه به این موضوع که طراحی لپتاپها غیرقابل تغییر است، لازم است تا حین استفاده از لپتاپ، با استفاده از وسایل دیگری، بدن را در این شرایط صحیح و ارگونومیک قرار دهیم.
ابتدایی ترین راه استفاده از وسایل خارجی برای دستیابی به موقعیت ارگونومیک، قرار دادن یک شی مانند کتاب زیر لپتاپ است. بدین روش میتوان با تنظیم ارتفاع صفحه نمایش از قرار گرفتن سر و گردن در حالت خنثی مطمئن شد. اما در این روش لازم است تا حتما از کیبورد و یا موس دیگری و به صورت جدا از لپتاپ استفاده کنید تا دستها نیز در موقعیت صحیح قرار بگیرند.
روش بهتر و مناسبتر برای قرارگیری بدن در حالت صحیح حین کار با لپتاپ استفاده از پایههای نگهدارنده لپتاپ است. این پایهها با توجه به ویژگیهای خود وسیلهای بسیار مناسب برای ایجاد سریع شرایط ارگونومیک در زمان کارکردن با لپتاپ میباشد. در مقاله بعدی در مورد مزایای این پایهها و ویژگیهای نگهدارندههای لپتاپ وینورد بیشتر صحبت خواهیم کرد.